اما تلاشهای انبیای یهود چندان ثمربخش نبود؛ قوم اسرائیل کماکان میان یکتاپرستی و بتپرستی دودل بودند. اما در حدود ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، فاجعهای برای قوم اسرائیل رخ داد که وضعیت دینی ایشان را یکبار برای همیشه روشن ساخت. در این دوره بود که سرزمین ایشان به تصرف بابلیها در آمد و اکثریت آنان به بابل به اسارت برده شدند. مدت این اسارت هفتاد سال بهطول انجامید. در طول این مدت، دگرگونی ژرفی در ذهنیت مذهبی این قوم بهوقوع پیوست. مشاهدۀ ویرانی اورشلیم، آن شهر عظیم و معبد بزرگ آن که طبق فرمایش خداوند، مسکن اعلای او بود، و همزمان با آن، پیام انبیایی چون ارمیا و حزقیال، وجدان مذهبی ایشان را بیدار کرد. یهودیان تبعیدی به ارزش والای میراث مذهبی خود پی بردند. دوری از معبد بزرگ اورشلیم که نماد متعالی تمام مناسک مذهبیشان بود، همراه با نظام قربانیها و عباداتی که در آن انجام میشد، باعث شد که مطالعه و تفسیر کتب مقدسشان، یعنی تورات موسی و صُحُف انبیا از اهمیت درجه یک برخوردار شود. توجه به مفاد تورات که میثاق خدا با این قوم بود، سبب شد که ایشان برای نخستین بار در تاریخ موجودیت ملی خود، به کنه احکام خدا پی ببرند.
با شکست بابلیها بهدست کورش پارسی در سال ۵۳۹ پیش از میلاد، بنی اسرائیل همزمان با سایر اقوامی که در سرزمین بابل در تبعید و اسارت بهسر میبردند، بهفرمان این پادشاه بزرگمنش آزاد شده، به موطن خود بازگشتند و به بازسازی شهر و خصوصاً معبد مقدسش که کانون مذهبشان بود پرداختند. یهودیانی که از تبعید بازگشته بودند، احیای روحانی خود را به همکیشانِ بازماندۀ خود در آن سرزمین انتقال دادند. با گذشت چند دهه، دین موسی، و یکتاپرستی و احکام الهی آن، آنچنان ژرف در اذهان این قوم ریشه دواند که هنوز نیز با گذشت ۲۵ قرن و گرفتار شدنِ ایشان در شدیدترین ستمها از سوی ملل مختلف و در طول اعصار گوناگون، هیچگاه ذرهای از اعتقاد خود عقب ننشستند.
یادآوری این نکته بسیار جالب و نیز ضروری است که بشر مفهوم یکتاپرستی را مدیون و مرهون قوم یهود است. به گواهی تاریخ عمومی جهان، و طبعاً بر طبق کتابمقدس، یهودیان تا پیش از ظهور عیسی مسیح، تنها ملتی بودند که به خدای یگانه و نادیده اعتقاد داشتند. چنین اعتقادی نه فقط در میان هیچ ملت دیگری یافت نمیشد، بلکه امری غیرطبیعی بهحساب میآمد. حتی رومیهای بافرهنگ و باتمدن، یهودیان و مسیحیان را ملحد مینامیدند چرا که به «خدایان» معتقد نبودند، بلکه فقط به یک خدا!
آرمان رشدی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر